آموزش تصویری پخت سمنو ویژه نوروز 94
آموزش تصویری پخت سمنو ویژه نوروز 94
بیاین دست به کار بشیم و اولین سین از هفت سین سفره نوروزی رو با هم بپزیم. سمنوی مغذی و خوشمزه و البته زمان‌بر. مواد لازمش فقط و فقط گندمه و آرد گندم و کلی حوصله.
سمنو در واقع یه حلوای شیرین کشدار محسوب میشه که شیرینیش فقط از جوانه گندم به دست می‌آد. چطوری؟ خب توی جوانه گندم آنزیمی وجود داره که محلول نشاسته رو توی حرارت بالای ۸۰ درجه سانتی‌گراد به قند تبدیل می‌کنه. به همین سادگی.
عملیات سمنوپزی رو باید از درستکردن جوانه گندم و گرفتن شیره‌ش آغاز کنید. اگر دوست دارید سمنوپزی رو یاد بگیرید یادتون باشه که به ازای هر مقدار گندمی که می‌ذارید جوانه بزنه باید سه برابرش آرد استفاده کنید. مثلا برای یک کیلوگرم گندم حدود سه کیلو گرم آرد مصرف میشه. پس اگر اولین باره که می‌خواید سمنو درست کنید با مقدار کمی شروع کنید که حجم زیادش موقع پخت خسته‌تون نکنه.
مرحله اول اینه که گندم‌ها رو خوب پاک کنیم و دونه‌های شکسته رو جدا کنیم. بعد با آب سرد می‌شوریم و دو روز می‌ذاریم تا خوب خیس بخورن. یادتون باشه ارتفاع گندم توی ظرف کمتر از هشت سانتیمتر باشه و روزی دو بار آب ظرف رو عوض کنید که ترش نشه و بو نگیره. محل نگهداری ظرف هم جایی دور از نور مستقیم خورشید باشه و خیلی سرد یا خیلی گرم هم نباشه.
روز سوم گندم‌ها رو می‌ریزیم توی آبکش. اگر دقت کنید احتمالا تو این مرحله جوانه‌های خیلی ریز رو روی گندم‌ها می‌بینید. تو مرحله بعد یه پارچه نخی تمیز می‌آریم و گندم‌ها رو توش می‌پیچیم. پارچه باید کمی نمناک باشه ولی خیلی خیس نباشه. بعد اون رو توی یک کیسه پلاستیکی بزرگ قرار می‌دیم و می‌ذاریم تا یکی دو روز بمونه. البته روزی چند بار گندم‌ها رو باز کنید و مقدار کمی آب به اون‌ها بپاشید که خشک نشن. تو این دوره هم گندم‌ها رو توی محیطی دور از نور و در دمای معتدل قرار بدید.
بعد از این مدت که دیگه جوانه‌ها آشکارتر شدن، گندم‌ها رو توی آبکشی به ارتفاع حدود دو سانت می‌ریزیم و روی اون‌ها رو با پارچه نخی مرطوب می‌پوشونیم و روزی چندبار زیر شیر آب می‌گیریم که هم آب لازم به گندم‌ها برسه، هم شسته بشن و بو نگیرن. تازه چون توی آبکش هستن آب اضافی‌شون هم خارج میشه و مشکلی پیش نمیاد. راستی حواستون باشه شدت آب خیلی زیاد نباشه تا به جوانه‌ها آسیب برسه.
با این روش تقریبا بعد از سه روز ریشه‌های گندم‌ها زیاد و فشرده میشه و جوانه‌های ظریف در رنگ‌های سفید مایل به نقره‌ای به ارتفاعی کمی بیشتر از قد دانه گندم رشد می‌کنن. این مرحله زمانیه که آنزیم قند به حد اعلاش رسیده و زمان شیرهگرفتن از گندم‌هاست.
یادتون باشه به هیچ وجه نذارید گندم‌ها به مرحله سبز شدن برسن، چون سبز شدن باعث میشه شیرینی‌شون کم بشه و مزه گس پیدا کنن. اگر به هر دلیلی بعد از رسیدن به این مرحله فرصت شیره‌گیری و ادامه کارو نداشتید جوانه‌ها رو به یخچال منتقل کنید که جلوی رشد بیشترش گرفته بشه. جوانه‌ها توی یخچال تا چند روز تازه و سالم می‌مونن.
بعد از اینکه جوانه‌ها به اندازه لازم رشد کردند، اونا رو با آب فراوون می‌شوریم و بعد به کمک چرخ گوشت یا هر وسیله خردکننده دیگه‌ای کاملا له و خمیری می‌کنیم. حالا باید معجون رو با مقداری آب مخلوط کنیم و تفاله‌ش رو توی ظرف دیگه‌ای بریزیم. اگر تو این مرحله هم با دونه‌های سالم گندم مواجه شدید نگران نباشید، میشه دوباره چرخشون کرد و یکبار دیگه آب بهشون اضافه کرد تا همه شیره‌شون خارج بشه. حالا این مایع بهدستاومده رو از صافی خیلی ریز عبور بدید و شیره بهدستاومده رو برای تهیه سمنو کنار بذارید.
توی یه دیگ با گنجایش مناسب، آرد رو با این شیره بهدستاومده مخلوط می‌کنیم، طوری که یک خمیر شل به دست بیاد؛ مایعی صاف و رقیق بدون هیچ گلوله خمیری که بشه اونو با ملاقه برداشت. معمولا برای تهیه سمنو از آرد سبوس‌دار استفاده میشه که در ایران میشه از نانوایی‌ها تهیه کرد اما اگر امکانش وجود نداشت، استفاده از آرد سفید هم هیچ مانعی نداره و مشکلی برای سمنوی شما ایجاد نمی‌کنه.
خب حالا خمیر تهیهشده رو روی حرارت ملایم می‌ذاریم و مرتب هم می‌زنیم تا به جوش بیاد. تو این مرحله می‌بینید که اول کار محتویات توی دیگ کمی غلیظ میشه ولی بعد از چندبار جوشخوردن به اصطلاح می‌بُره و آب می‌اندازه. این همون لحظه‌ایه که نشاسته آرد به خاطر آنزیم جوانه گندم به قند تبدیل میشه و حالت لعاب‌مانندش رو از دست می‌ده.
از حالا به بعد سمنو باید اونقدر روی حرارت بمونه و به هم بخوره تا آردش کاملا بپزه و آب اضافه خارج بشه و به قول معروف حسابی جا بیفته. همزدن مرتب رو فراموش نکنید، چون سمنو خیلی زود ته می‌گیره.
وقتی به مراحل آخر پخت می‌رسیم سمنو به رنگ قهوه‌ای خوشرنگ درمی‌آد، غلظتش زیاد و مزه‌ش بسیار شیرین میشه. راستی تو این مرحله اگر حرارت زیاد بشه چون مایع غلیظ‌تر شده ممکنه یه‌کمی به اطراف بپره، پس حسابی مراقب باشین که یه‌وقت رو دستتون نریزه.
یه کار جالب هم هست که می‌تونید در مراحل آخر پخت سمنو انجام بدید. قدیمی‌ها رسم داشتن که چند تا بادوم یا گردو و یا فندق رو با پوست توی دیگ سمنو می‌انداختن. اونوقت اگر هر کدوم از اینا تو ظرف کسی می‌اومد نشونه خوش‌شانسی و شگونش بود. اگر دوست داشتید شما هم امتحان کنید!
بعد از اینکه مراحل مختلف پخت سمنو تموم شد، باید بذارید سمنو حدود ۱۰ ساعت در معرض هوای عادی خونه باقی بمونه. بعد از اون می‌تونید سمنو رو تو ظرف‌های دردار بریزید و خوب و سالم تا چند هفته توی یخچال نگه‌ش دارید.
++++++++++++
++++++++++++
++++++++++++
